«Ο άγνωστος εμφύλιος πόλεμος: λιποτάκτες και αντάρτες στην Χαλκιδική του Εθνικού Διχασμού, 1916» – Ομιλία του ιστορικού Αρτούρο Ζ. Ροντρίγκεθ

Στις 28 Δεκέμβριου 2023 στον Δήμο Πολυγύρου θα λάβει χώρα συζήτηση για τα γεγονότα του εμφύλιου πολέμου με τον ελληνόφωνο Ισπανό ιστορικό Αρτούρο Ζ. Ροντρίγκεθ, ο οποίος θα μοιραστεί τα ευρήματα της έρευνας του για τον Εθνικό Διχασμό στην Χαλκιδική. Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Πολυγύρου στις 18:30.

«Προς περιστολών της προδοσίας ταύτης οι πιστοί εις την Επανάστασιν στρατιωτικοί ετάχθησαν προς καταδίωξιν των λιποτακτών και αληθείς μάχαι συναπτόντο περί τα υψώματα της Θεσσαλονίκης», ενημέρωσαν οι αξιωματικοί του συντάγματος Σερρών για τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Χαλκιδική το φθινόπωρο του 1916. Όντως, η παρέμβαση της Ελλάδας στο Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο προκάλεσε και έναν πραγματικό Εμφύλιο Πόλεμο. Τον Αύγουστο του 1916 η χώρα διασπάστηκε σε δύο.

Ενώ η επίσημη βασιλική κυβέρνηση στην Αθήνα παρέμεινε ουδέτερη, βενιζελικοί πραξικοπηματίες προκήρυξαν την «επαναστατική» κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη, με βασικό στόχο να επιστρατευτεί ένας στρατός να πολεμήσει με τους Συμμάχους. Όμως, αυτή η προσπάθεια αντιμετώπισε την λαϊκή κόπωση και την επιρροή των βασιλικών.

Τα χωριά της Χαλκιδικής αποτέλεσαν κατεξοχήν τόπους από όπου στρατολογούνταν φαντάροι, και συνεπώς η αντίσταση στην επιστράτευση και στο νέο καθεστώς στη Θεσσαλονίκης οξύνθηκε εξαιρετικά. Ένας πραγματικός εμφύλιος πόλεμος διεξήχθη στην Χερσόνησο, με ανυπότακτους επίστρατους να πολεμάνε τα αποσπάσματα του Υπολοχαγού Γιώργου Κονδύλη, την κρητική Χωροφυλακή και τους βενιζελικούς αντάρτες του Παύλου Γύπαρη.

Η ένταση της βίας και του μένους των μαχών της Χαλκιδικής μας μιλάει για την πόλωση του Εθνικού Διχασμού και δείχνουν ταυτόχρονα μια σκοτεινότερη όψη της «εθνικής και κρατικής ολοκλήρωσης» της χώρας.